Na rynku występuje wiele rodzajów śrub o różnym zastosowaniu. Wielkość śruby oraz jej kształt to dwa podstawowe czynniki decydujące o tym do jakiego celu zostanie wykorzystana.
Śruby trapezowe oraz nakrętki (https://elementymaszyn.com.pl/) posiadające gwint o zarysie trapezowym stosuje się do połączeń ruchowych. Służą one do przetwarzania ruchu obrotowego na ruch postępowy lub pozwalają uzyskać ruch śrubowy jednego ogniwa przy drugim ogniwie nieruchomym.
Rodzaje mechanizmów gwintowych
Wyróżniamy cztery rodzaje prostych mechanizmów gwintowych, które składają się z ogniwa napędowego i pędzonego. Pierwszy mechanizm polega na przesuwie nakrętki wywołanej obrotem śruby trapezowej. Drugi to obrót i przesuw śruby trapezowej przy nieruchomej nakrętce. Kolejny mechanizm gwintowy polega na obrocie nakrętki trapezowej powodującej przesuw śruby. Ostatni to obrót i przesuw nakrętki po nieruchomej śrubie trapezowej.
Ogniwa gwintowe w śrubach trapezowych
W przemyśle stosuje się również złożone mechanizmy gwintowe, które składają się z trzech ogniw: ogniwa napędowego, ogniwa pędzonego i ogniwa pośredniego. Ogniwo pośrednie ma dwa gwinty, które mogą mieć jednakowy bądź różny kierunek skrętu. Przy jednakowym kierunku skrętu przesunięcia odejmują się – mechanizm różnicowy, a przy różnym kierunku skrętu obu gwintów przesunięcia sumują się stąd mechanizm sumowy.
Gwinty symetryczne i niesymetryczne
Śruby trapezowe mogą mieć gwint trapezowy symetryczny lub niesymetryczny. Śruba o gwincie trapezowym symetrycznym pracuje w obu kierunkach czyli zapewnia dwa kierunki robocze natomiast śruba o gwincie trapezowym niesymetrycznym pracuje w jednym kierunku dając jeden kierunek roboczy. Śruby trapezowe o gwincie symetrycznym, których zaletą jest możliwość kompensacji luzów wzdłużnych powstałych wskutek zużycia gwintu za pomocą regulowanej nakrętki rozciętej, stosuje się zazwyczaj w dwóch przypadkach.
Pierwszy z nich to mechanizmy bardzo obciążone, pracujące rzadziej i z małą prędkością np. śruby dźwigników śrubowych i wrzecion zaworów. Drugi to śruby trapezowe przenoszące duże obciążenie w obu kierunkach czyli śruby pociągowe. Śruby trapezowe o gwincie niesymetrycznym są stosowane przy jednostronnym działaniu dużych sił, przy dużej prędkości i gdy wymagana jest duża sprawność i wytrzymałość zmęczeniowa. W praktyce to śruby w połączeniach ruchowych pras śrubowych, zaciskowych urządzeń walców, haków, dźwigów itp.